Dòng tộc đinh đại tôn

dinhvanminh

Thành viên mới
DÒNG TỘC ĐINH ĐẠI TÔN
Làng Đông Khê – Đức Thủy – Đức Thọ - Hà Tĩnh

Dòng tộc Đinh Đại Tôn ở làng Đông Khê thuộc xã Đức Thủy là một trong những dòng tộc lớn, có truyền thống hàng trăm năm của huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh. Theo thống kê, dòng tộc hiện có gần 1300 nhân khẩu, với 6 chi, 18 thế đại. Căn cứ vào gia phả của dòng tộc năm 1882 và đôi câu đối trước cổng nhà thờ họ Đinh Đại Tôn “ Gia Viễn căn cơ hoa động bắc – Kim Khê phái dậu trúc giang nam” (theo các cụ cao niên dịch nghĩa là: Gia viễn gây nền – Kim Khê chia phái”.

Như vậy, thì tổ tiên họ Đinh tại làng Đông Khê thuộc dòng dõi Đinh Tiên Hoàng (Đinh Bộ Lĩnh). Đinh Tiên Hoàng là vị vua sáng lập triều đại nhà Đinh, nước Đại Cồ Việt trong lịch sử Việt Nam, ông là người có công đánh dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất giang sơn và trở thành Hoàng đế đầu tiên của Việt Nam sau 1000 năm bắc thuộc. Vị thủy tổ của dòng tộc phát xuất từ thôn Kim Khê (nay là xã Nghi Long) huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. Theo nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Thái Kim Đỉnh, thì Làng Kim Khê nguyên là làng Tứ, được đổi tên theo tước của hai người họ Đinh, đó là: Kim Xuyên Bá – Đinh Trọng Thư (thi đỗ Hương cống năm 1775) và Khê Đinh Hầu- Đinh Hồng Phiên (thi đỗ Hương cống năm 1783). Đinh Trọng Thư và Đinh Hồng Phiên quê gốc ở Thọ Xuân – Thanh Hóa, là hậu duệ của các tướng đại thần Đinh Lễ, Đinh Bồ, Đinh Liệt dưới triều Lê Lợi. Nếu ước lượng mỗi đời 25 năm, với 18 đời, thì vị thủy tổ đầu tiên đặt chân đến mảnh đất Đông Khê đến nay đã ngót hơn 400 năm.

Nhà thờ họ Đinh Đại Tôn – là nhà thờ hợp tự của 6 chi được xây dựng từ năm 1939 đến năm 1944. Nhà thờ ngoảnh về hướng nam, có cổng lớn, gồm có 3 tòa: thượng điện, trung điện và hạ điện. Trước cổng nhà thờ là giếng nước, con sông Trúc (Trúc giang) chảy qua tạo nét phong thủy rất hài hòa. Hiện nay, nhà Thượng điện, Trung điện vẫn còn nguyên vẹn và lưu giữ nhiều câu đối quý: “Tổ ấm lưu di hiền đạo đức – Tử tôn kế thế hiến từ tâm; hội tự thông đường tế lệ - Tụy tự tổ khảo tinh thần; ngã tộc văn minh phú thọ - tôn nhi tuấn tú khang cường”... còn nhà Hạ điện được con cháu xây lại năm 2010, bằng chất liệu toàn gỗ mít. Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm lược, nhà thờ họ Đinh Đại Tôn là cơ sở sản xuất, cất giữ vũ khí, lương thực, thực phẩm phục vụ cho chiến trường.

Năm 2010, nhà thờ Đinh Đại Tôn được Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng di tích lịch sử quốc gia. Dòng tộc họ Đinh Đại Tôn Đông Khê có truyền thống yêu nước, yêu quê hương, tinh thần lao động cần cù, thông minh và sáng tạo, đã có nhiều đóng góp trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương. Trong phong trào cần vương cứu nước cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, đã có không ít người con họ Đinh tham gia nghĩa quân Phan Đình Phùng, Cao Thắng, Lê Ninh... Trong phong trào cách mạng năm 1930 – 1931, nhiều người con họ Đinh là đảng viên nòng cốt trong phong trào Xô viết Nghệ - Tĩnh ở quê hương Đức Thủy, Đức Thọ, tiêu biểu là Đinh Văn Linh, Đinh Văn Cự, Đinh Văn Nho, Đinh Văn Khanh (đồng chí Đinh văn Khanh sau này Ủy viên Thường trực Ban công tác Miền Tây, Ủy viên Ban đối ngoại Trung ương Đảng, là người bạn chiến đấu của Hoàng thân Xuphanuvông- Chủ tịch nước cộng hòa dân chủ nhân Lào); Đinh văn Toàn, Đinh Văn Chí... Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược hàng trăm thanh niên họ Đinh đã lên đường cầm súng bảo vệ Tổ quốc, nhiều người đã anh dũng hi sinh trên chiến trường. Trong sự nghiệp xây dựng CNXH, nhiều người con của họ Đinh là những kỹ sư, bác sĩ, thầy giáo, những nhà khoa học có uy tín, tiêu biểu đó là giáo sư, tiến sĩ y khoa Đinh Văn Tài – nguyên phó Chủ nhiệm khoa tim mạch, Bệnh viên Bạch Mai – Hà Nội vào thập kỷ 60 của thế kỷ trước; Tiến sĩ toán học Đinh văn Huỳnh, NGUT Đinh Lê Báu, nguyên Giám đốc sở Giáo dục – Đào tạo Hà Tĩnh, là Chiến sĩ thi đua toàn quốc của ngành giáo dục năm 1967...

Đinh Văn Minh
Đời thứ 15 – Dòng tộc Đinh Đại Tôn
E-mail: [email protected]

 
Top